Το γερμανικό οικονομικό "θαύμα

Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί σε πολλά ελληνικά έντυπα για την περίφημη γερμανική ανταγωνιστικότητα, τα σπουδαία επιτεύγματα της γερμανικής οικονομίας και το τι παραδείγματα θα έπρεπε η χώρα μας να πάρει από την «ατμομηχανή» της Ευρώπης. Μια χώρα της οποίας οι κυβερνήσεις έχουν αναγάγει την «ανταγωνιστικότητα» σε πραγματική βίβλο, ξεκινώντας έναν πραγματικό πόλεμο εναντίον των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στο εσωτερικό της, εναντίον των ίδιων της των πολιτών. Είναι όμως εντυπωσιακό, και προφανώς ενδεικτικό σκοπών και προθέσεων, πως προωθείται από μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ στη χώρα μας αυτό το γερμανικό μοντέλο, το οποίο ήδη έχει αρχίσει να δέχεται σφοδρές επικρίσεις κυρίως από το ίδιο το εσωτερικό της Γερμανίας.

Τα τεράστια πλεονάσματα που εμφανίζει η Γερμανία με όπλο το ευρώ, αποτελούν επί της ουσίας τα ελλείμματα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Φυσικά τα πλεονάσματα αυτά, για τα οποία η Γερμανία σφίγγει τη θηλιά γύρω από πολλά μέλη της Ευρωζώνης αλλά και τα ίδια της τα κρατίδια[1], δεν ωφελούν σε καμία περίπτωση τον μέσο Γερμανό πολίτη. Το ποσοστό φτώχειας στη χώρα έχει ξεπεράσει το 14%, αυξανόμενο κατά 30% την τελευταία δεκαετία. Στόχος –που εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία επιτυγχάνεται πλήρως- είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμπίεση των αμοιβών και εν γένει των εργασιακών δικαιωμάτων.
Το πρόβλημα είναι ότι -με ισχυρότερο όπλο στη γερμανική φαρέτρα το ευρώ- προωθούν αυτή την απίστευτη επίθεση σε αμοιβές και δικαιώματα σε όλη την Ευρωζώνη. Θα αναφέρουμε ελάχιστα μόνο στοιχεία για το πώς επιτεύχθηκε το γερμανικό «θαύμα» εις βάρος των εργαζομένων της χώρας, τα τελευταία χρόνια.

Τα μεγαλύτερα γερμανικά συνδικάτα, πλήρως συμβιβασμένα και εναρμονισμένα με τις νεοφιλελεύθερες απαιτήσεις των κυβερνήσεων των δύο –τουλάχιστον- τελευταίων δεκαετιών, δέχονται εδώ και χρόνια μειώσεις μισθών, μηδενικές αυξήσεις ή –στην καλύτερη των περιπτώσεων- αυξήσεις χαμηλότερες των αντίστοιχων αυξήσεων στην παραγωγικότητα, άρα και των κερδών των επιχειρήσεων. Οι συμφωνίες αυτές μάλιστα πήραν σάρκα και οστά πολύ πριν την οικονομική κρίση της τελευταίας τριετίας, ακόμη και πριν την περίφημη “Ατζέντα 2010” του Γκέρχαρντ Σρέντερ το 2003. Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας από το 2007, ο πραγματικός μισθός του μέσου Γερμανού εργαζόμενου το 2006, έχει αυξηθεί μόλις 5 ευρώ από το …1986[2]. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον σίγουρα θα παρουσιάσει η ίδια σύγκριση μετά την παρέλευση της παρούσας οικονομικής κρίσης και τα νέα δεδομένα στις εργασιακές συνθήκες, όπως αυτά διαμορφώνονται την τελευταία τριετία.

Αποτέλεσμα της ενδοτικότητας των συνδικάτων, ήταν στη δεκαετία 1999-2009 οι αυξήσεις μισθών στη χώρα να φτάνουν μόλις το 19% (μ.ο. Ευρωζώνης 40%) με επακόλουθη τη σημαντική πτώση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, δεδομένο που αύξησε ακόμα περισσότερο την παραδοσιακή εξάρτηση της γερμανικής οικονομίας από τις εξαγωγές.

Στο τέλος Ιανουαρίου, η ανεργία στη Γερμανία βρίσκεται σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές σε χαμηλό 20ετίας. Αυτό που ελάχιστα αναφέρθηκε ή και τελείως αποσιωπήθηκε είναι ο τεράστιος αριθμός χαμηλά αμειβόμενων, οι υποαπασχολούμενοι αλλά και ο τρόπος καταμέτρησης των ανέργων στη χώρα. Δεν καταγράφονται ως άνεργοι όσοι δεν έχουν εγγραφεί στα γραφεία ευρέσεως εργασίας, όσοι εργάζονται έστω και 15 ώρες εβδομαδιαίως ή αυτοί που μετέχουν σε επιμορφωτικά σεμινάρια. Και φυσικά, δεν καταγράφονται ως άνεργοι, αυτοί που εργάζονται για μισθούς 400 ευρώ και κάτω, οι οποίοι αποτελούν το 1/6 του συνολικού εργατικού δυναμικού της χώρας.

Το καθεστώς χαμηλά αμειβόμενης εργασίας, το οποίο δίνει το δικαίωμα στις επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν ανέργους με μισθούς πείνας, έχει ως αποτέλεσμα 7,3 εκατομμύρια Γερμανοί να εργάζονται για μισθούς κάτω των 400 ευρώ το μήνα, ποσό που αντιστοιχεί μόλις στο 1/3 των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, όπου αυτές ισχύουν. Η προσέλκυση αυτού του τεράστιου αριθμού εργαζομένων αντί τόσο χαμηλής αμοιβής δεν ήταν δύσκολη υπόθεση, αφού το φάσμα της ανεργίας πλανάται εξοντωτικό, ιδιαίτερα για τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους και τους αλλοδαπούς. Άλλο ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι είναι μερικώς απασχολούμενοι, συνήθως πρώην κανονικοί εργαζόμενοι, οι οποίοι δέχτηκαν μεγάλη μείωση του μισθού τους προκειμένου να μην μείνουν τελείως άνεργοι.

Με τη χαμηλά αμειβόμενη εργασία και τη μερική απασχόληση:
-η κυβέρνηση μπορεί να δείχνει στατιστικές με χαμηλά ποσοστά ανέργων ενώ ταυτόχρονα,
-οι Γερμανοί εργοδότες συμπιέζουν τους “φυσιολογικούς” μισθούς των εργαζομένων προς τα κάτω.

Η «κινεζοποίηση» αυτή του γερμανικού εργατικού δυναμικού φαίνεται να έχει έρθει την πλέον κατάλληλη στιγμή, καθώς από τις αρχές Μαΐου, η Γερμανία μαζί με την Αυστρία, έγιναν τα δύο τελευταία κράτη-μέλη τα οποία στα πλαίσια της ελεύθερης διακίνησης εργατικού προσωπικού άνοιξαν, αίροντας και τους τελευταίους περιορισμούς, τα σύνορά τους για την είσοδο εργαζομένων από τα 10 κράτη που έγιναν μέλη της Ε.Ε. το 2004. Η Γερμανία αναμένεται να δεχτεί ένα τεράστιο αριθμό ανατολικοευρωπαίων, που θα περάσουν τα γερμανικά σύνορα προκειμένου να βρουν κάποια εργασία.